Hướng dẫn cách tráng trà trước khi pha cho người mới bắt đầu

Việc tráng trà trước khi pha là một bước quan trọng trong nghệ thuật thưởng thức trà, đặc biệt đối với những người mới bắt đầu. Trong bài viết này, Diệu Thanh Tea sẽ hướng dẫn chi tiết cách tráng trà đúng kỹ thuật theo 5 bước cơ bản, giúp bạn tận hưởng hương vị trà trọn vẹn và thanh khiết nhất.

1. Tráng trà là gì?

Từ lâu trong văn hóa trà đạo Việt Nam, tráng trà được xem là bước đầu tiên và là một công đoạn quan trọng trong quy trình pha trà truyền thống, được thực hiện trước khi chính thức pha trà để thưởng thức. Đây là quá trình rửa sơ lá trà khô bằng nước nóng và đồng thời làm nóng dụng cụ pha trà như ấm và chén.

Tráng trà còn được hiểu là “đánh thức” lá trà, giúp những lá trà khô được cuộn chặt trong quá trình chế biến có cơ hội “thức giấc” và chuẩn bị giải phóng hương thơm cùng tinh chất quý giá của mình. Đối với nhiều loại trà cao cấp, việc tráng trà đúng cách sẽ quyết định đến 50% chất lượng thưởng thức cuối cùng.

2. Vì sao cần tráng trà trước khi pha?

2.1. Để loại bỏ tạp chất, giúp nước trà trong hơn

Lá trà tươi sau khi hái phải trải qua nhiều công đoạn chế biến như làm héo, diệt men, xao trà, vò trà và quá trình lên men. Trong các quy trình này, trà không tránh khỏi việc bị trộn lẫn tạp chất, bụi bẩn và cặn trà. Vì vậy, tráng trà được xem như bước rửa sạch lá trà, giúp thưởng thức hương vị trà nguyên bản, thanh khiết hơn.

Khi quan sát, ta dễ dàng nhận thấy nước tráng trà luôn đục hơn nước pha. Hiện tượng này không chỉ do tạp chất bám vào trong quá trình chế biến mà còn bởi “nhựa trà” – hỗn hợp gồm carbohydrates, polyphenol và caffeine đã kết tinh, oxy hóa đóng vai trò làm lớp bảo quản tự nhiên. Khi tráng trà trước khi pha, phần nhựa này được loại bỏ một phần, làm cho nước trà sau khi pha trong và đẹp mắt hơn.

2.2. Gia nhiệt cho ấm, giúp giữ nhiệt trà lâu hơn

Tráng trà còn có tác dụng làm nóng ấm trà, giúp duy trì nhiệt độ nước pha ở mức lý tưởng. Nếu bỏ qua bước tráng trà, khi đổ nước vào ấm lạnh, nhiệt độ nước sẽ giảm nhanh chóng, có thể xuống dưới ngưỡng cần thiết để chiết xuất hương vị trà tối ưu. Điều này khiến hương thơm và tinh chất của trà không thể phát huy tối đa.

Đặc biệt với các loại ấm tử sa hoặc gốm sứ dày, việc tráng trà giúp ấm không bị sốc nhiệt và bảo vệ ấm trà khỏi những tổn hại không đáng có. Theo kinh nghiệm của các chuyên gia trà đạo, ấm trà được tráng trước có thể giữ nhiệt lâu hơn đến 30%, đặc biệt quan trọng khi thưởng thức các loại trà cần nhiệt độ cao như trà đen hoặc ô long.

2.3. Đánh thức lá trà khô, giúp giảm thời gian hãm trà

Khi được tráng bằng nước nóng, những lá trà khô cuộn chặt sẽ dần “thức giấc”, trở nên mềm mại hơn. Quá trình này giúp rút ngắn thời gian hãm trà và làm cho hương vị trà đậm đà, rõ nét. Nếu không có bước tráng trà trước khi pha, lá trà sẽ mất nhiều thời gian hơn để nở hoàn toàn, dẫn đến vị trà không đồng đều và kém đặc trưng.

Nhiệt từ nước tráng còn kích thích các tế bào lá trà bắt đầu giải phóng hợp chất tạo hương và vị. Các hợp chất thơm bay hơi được kích hoạt, tạo nên hương thơm đặc trưng của từng loại trà. Đây là lý do bạn có thể cảm nhận được mùi thơm ngay sau khi tráng trà.

3. Cách tráng trà cơ bản với 5 bước cho người mới bắt đầu

3.1. Bước 1: Vệ sinh dụng cụ tráng trà

Trước khi bắt đầu tráng trà, việc đầu tiên bạn cần làm là đảm bảo tất cả dụng cụ pha trà đều sạch sẽ, nhằm giúp quá trình thưởng trà không bị ảnh hưởng từ mùi lạ. Rửa qua ấm trà, chén trà và khay trà bằng nước sạch. Đối với ấm trà mới hoặc lâu ngày không sử dụng, bạn nên rửa kỹ bên trong lẫn bên ngoài ấm, đồng thời nhúng qua nước nóng để khử trùng, đảm bảo không còn bụi bẩn hay mùi lạ.

3.2. Bước 2: Cho lượng trà và nước nóng vừa đủ vào ấm

Sau khi vệ sinh dụng cụ, bạn tiến hành cho lượng trà vừa đủ vào ấm. Tùy theo loại trà và kích thước ấm mà lượng trà sẽ khác nhau, nhưng thông thường khi tráng trà bạn sẽ cần dùng khoảng 100ml nước – ứng  với 1 thìa trà (khoảng 3-5g). Nếu bạn không muốn cân đo đong đếm phức tạp thì chỉ cần để ý đổ nước tráng vừa đủ ngập lá trà là dừng.

Lưu ý rằng với mỗi loại trà khác nhau thì nhiệt độ nước nóng dùng để tráng trà cũng khác. Đối với trà xanh, hồng trà, nhiệt độ nước khoảng 70-80°C, còn trà đen, trà phổ nhĩ và trà ô long thì cần nước nóng hơn, khoảng 85-95°C.

3.3. Bước 3: Lắc nhẹ ấm để nước tiếp xúc đều đánh thức lá trà

Sau khi đã đổ nước nóng vào ấm, hãy lắc ấm một cách nhẹ nhàng để nước tiếp xúc đều với tất cả lá trà, giúp mọi lá trà khô được đánh thức đồng đều, đặc biệt là đối với những loại trà cuộn tròn như ô long hay trà bi. Khi lắc ấm, bạn nên giữ nắp ấm để tránh làm rơi nắp hay khiến nước tráng trà bắn ra ngoài có thể gây bỏng cho bạn.

Việc lắc nhẹ ấm còn giúp phân phối nhiệt đều khắp bề mặt bên trong ấm, tạo điều kiện tối ưu cho quá trình làm mềm lá trà. Thời gian lắc ấm chỉ nên kéo dài khoảng 5-10 giây, đủ để nước tiếp xúc với tất cả lá trà nhưng không quá lâu để tránh chiết xuất quá nhiều hợp chất khiến nước trà khi được pha chính thức mất vị.

3.4. Bước 4: Rót nước tráng ra chén trà để tráng chén

Sau khi lắc nhẹ ấm trà, bạn tiến hành rót nước tráng vào các chén trà. Mục đích của bước này không chỉ để đổ bỏ nước tráng trong ấm mà còn tiện thể làm nóng chén trà, giúp duy trì nhiệt độ của trà khi thưởng thức. Khi rót nước từ ấm ra chén, bạn cần giữ ấm ở độ cao vừa phải nhằm giúp nước tráng không mất nhiệt.

3.5. Bước 5: Đổ bỏ nước tráng trà

Bước cuối cùng trong quy trình tráng trà trước khi pha là đổ bỏ nước tráng từ các chén. Không nên uống nước tráng trà vì nó chứa tạp chất và các hợp chất không mong muốn từ lá trà. Đổ nước tráng vào khay trà hoặc chậu trà một cách nhẹ nhàng để tránh làm bắn nước.

Sau khi đổ bỏ nước tráng, các chén trà đã được làm nóng và sạch sẽ, sẵn sàng để đón nhận nước trà chính thức. Bạn cũng nên kiểm tra xem lá trà trong ấm đã được “đánh thức” bằng cách quan sát xem chúng đã bắt đầu nở ra và tỏa hương thơm chưa. Thường trà ô long, trà đen và trà phổ nhĩ thì chỉ với một lần tráng trà là không đủ để lá trà nở ra, hãy kiên nhẫn lặp lại quy trình lại một lần nữa nhé. Sau khi hoàn thành bước này, bạn đã sẵn sàng cho quá trình pha trà chính thức.

=> Xem thêm: Cách pha trà khô thơm ngon đúng cách chỉ với 7 bước đơn giản

Việc nắm vững cách tráng trà đúng kỹ thuật là bước đầu tiên để trở thành người thưởng trà đích thực. Qua bài viết này, hẳn bạn đã hiểu rõ tầm quan trọng của việc tráng trà trước khi pha. Hãy thực hành đều đặn 5 bước tráng trà cơ bản này cùng Diệu Thanh Tea để mỗi lần thưởng thức trà đều trọn vẹn hương vị tinh túy nhất!